Waarom werd het capaciteitstarief geïntroduceerd?
De manier waarop onze maatschappij elektriciteit verbruikt en zelf ook produceert, is de voorbije jaren ingrijpend veranderd. Dit komt door de energietransitie: de broodnodige overstap van onze huidige manier van energie gebruiken naar een toekomstgerichte energie-aanpak.
Zo wil Europa tegen 2050 klimaatneutraal zijn. Dat kan alleen door af te stappen van fossiele brandstoffen, en die te vervangen door hernieuwbare energiebronnen, zoals ‘groene’ elektriciteit afkomstig van zonne- en windenergie. Gevolg: iedereen gebruikt en verbruikt meer elektriciteit dan vroeger.
De invoering van het capaciteitstarief moet de belasting van ons elektriciteitsnet in de toekomst binnen de perken houden. Spreiding van verbruik helpt immers onnodig hoge pieken te voorkomen.
Wat is het capaciteitstarief?
De Vlaamse energieregulator (VREG) besliste om vanaf 1 januari 2023 in het Vlaams Gewest de nettarieven (prijs die je als gebruiker betaalt aan de netbeheerder Fluvius) op een andere manier te berekenen. Vanaf dat moment wordt het nettarief niet langer enkel berekend op basis van je totale verbruik, maar ook op basis van je piekverbruik in elke maand. Op die manier wil de regulator alle gebruikers aanzetten om het elektriciteitsverbruik zo goed mogelijk te spreiden, en verbruikspieken te beperken.
Je elektriciteitsfactuur bestaat uit 3 tariefcomponenten:
- Nettarieven: de kosten voor de aanleg, het beheer en het onderhoud van de elektriciteitsnetten en het vervoer van elektriciteit.
- Energietarieven: de kostprijs voor de verbruikte energie gedurende de facturatieperiode
- Verschillende soorten heffingen en btw.
Het capaciteitstarief heeft alleen betrekking op een deel van de nettarieven. In plaats van deze te bepalen op basis van je totaalverbruik, wordt dit sinds januari 2023 gedeeltelijk op basis van je piekverbruik berekent.
Wat houdt dit precies in? Hoe meer energie tegelijk je afneemt, hoe meer je verbruik piekt en hoe hoger je netkosten. Dus: hoe meer je je verbruik spreidt om pieken af te vlakken of te vermijden, hoe lager de netkosten op je factuur.
Enkel wanneer je over een digitale meter beschikt thuis, is het capaciteitstarief momenteel relevant. Bij analoge meters wordt immers een forfaitair piekverbruik toegepast.
Wat is het piekvermogen (piekverbruik)?
Het piekvermogen is de hoeveel elektriciteit die je maximaal tegelijkertijd verbruikt. Wie veel huishoudelijke toestellen tegelijk laat draaien, neemt veel stroom van het net af waardoor de piek hoger is.
Lees hier hoe je je piekverbruik kan achterhalen
Hoe werkt het capaciteitstarief?
Vanaf 1 januari 2023 wordt een deel van de nettarieven niet meer berekend op basis van ‘hoeveel’, maar wel op basis van ‘hoeveel tegelijk’. Die berekening gebeurt aan de hand van enkele nieuwe tariefelementen, zoals de kwartierpiek, de (gemiddelde) maandpiek en de facturatiepiek. Het capaciteitstarief berekent een deel van de nettarieven voortaan op basis van het gemiddelde van de hoogste maandelijkse kwartierpieken, gemeten door de digitale meter.
-
Kwartierpiek: het gemiddelde vermogen op kwartierbasis (in kW)
Om de kosten te drukken, is het belangrijk om binnen hetzelfde kwartier zo weinig mogelijk toestellen tegelijkertijd te gebruiken. Je digitale meter registreert namelijk elke 15 minuten je verbruik (in kWh) en geeft voor elk kwartier het gemiddelde vermogen door. Je netkosten worden bepaald op de hoogste piek die je gedurende een kwartier verbruikt binnen een maand. Dit geldt alleen voor gezinnen met een digitale meter. Voor wie nog een klassieke meter heeft, worden de netkosten nog voor een groter deel berekend op basis van het verbruik. -
Maandpiek: het hoogste kwartiervermogen in de maand (in kW)
De maandpiek is de hoogste kwartierpiek van de maand. Een lage maandpiek bekomen is dus mogelijk door je verbruik per kwartier te beperken. Het capaciteitstarief wordt berekend op basis van je maandpieken. - Gemiddelde maandpiek: het gemiddelde van de pieken van de voorafgaande 12 maanden. Deze waarde wordt gebruikt om het capaciteitstarief te berekenen. Voor de berekening van de Gemiddelde maandpiek start men vanaf januari 2023. Dan werd het capaciteitstarief ingevoerd.
- Facturatiepiek: De facturatiepiek is de finale waarde die gebruikt wordt voor de berekening van het capaciteitstarief. Het is het gewogen gemiddelde van de gemiddelde maandpieken over je afrekenperiode. Die afrekenperiode hangt af van je keuze voor jaar- of maandfacturatie bij je energieleverancier, of door andere gebeurtenissen zoals bijvoorbeeld een leverancierswissel of verhuis.
Bron: Fluvius